Hoe ouder je wordt, hoe meer je terug te bladeren hebt. En aangezien mijn leeftijd sinds kort met een 5 begint, zitten er al heel wat ‘ezelsoren’ in mijn geheugen. Tijden waar je graag aan terug denkt. Oud voel ik me zeker nog niet, behalve als ik tegen jongere collega’s vertel dat ik weer een avondje de tijd vergat met de zomer van de witte haai. Dan wordt er gegrinnikt en stoot men elkaar aan. Die ouwe heeft weer naar Jaws 1 zitten loeren. De verfilming van het prachtige boek van Peter Benchley is van 1975, en dus nu alweer 40 jaar oud. Als tienjarige mocht ik nog niet naar de première, terwijl mijn oudere broers wél gingen.
Ik heb dat vier jaar later pas in kunnen halen met vijf leeftijdgenoten, op de voorste rij van een verder lege bioscoop. Behalve de haai is alles in deze film echt, op een afgebeten arm en een zinkend onderbeen met gymschoen na dan. Er komt nóg een nep lichaamsdeel in voor, maar dat verklap ik niet, voor de jonge lezers die hem voor het eerst zouden willen zien. Deze classic werd nog niet achter de computer gemaakt. Vergeet de overload aan special effects van tegenwoordig en kijk hem met koptelefoon op. Vanwege de prachtige filmmuziek, maar vooral voor de legendarische teksten. Zeg tegen een vijftigplusser ‘You’re gonna need a bigger boat’ en er zal ongetwijfeld een glimlach van herkenning volgen.
Als Ajacied valt er natuurlijk ook bijna onbeperkt te grasduinen in een rijk verleden, dat zelfs verder terug gaat dan 1975. En tegenwoordig móet je haast wel. Wie onlangs Ajax – Feyenoord en Vitesse – Ajax zag, gaat bijna als vanzelf naar Youtube om te checken of dit wel hetzelfde Ajax van die Europacup 2, Uefacup, vier Europacups 1 en drieëndertig landskampioenschappen was. We zagen in Arnhem een volslagen onherkenbaar Ajax in thuisshirt, met broek en dito kousen in een afwijkende rode kleur.
Ik droomde zondagnacht al dat een Huawei-Chinees tijdens de Afrika-vakantie van Cruijff alsnog in Amsterdam de macht gegrepen had en dat die spuuglelijke broek en kousen de eerste aanzet waren tot een volledig donkerrood tenue van The Amsterdam Dragons. In China was de clubnaam ADO Den Haag sowieso al bekender dan Ajax, dus waarom er nog aan vasthouden? Bovendien zou die naam toch niks meer te maken hebben met ons nieuwe ronde logo, een prachtige drakenkop. Niemand binnen de club had daar bezwaar tegen gemaakt, want met de overname door Huawei ging ons banksaldo van 100 naar maar liefst 300 miljoen Euro. Netto. Marc Overmars zat alleen nog maar hele dagen met blosjes op de wangen op abn-amro.nl.
Wie oude Ajaxbeelden terugkijkt ziet fris, frivool en avontuurlijk voetbal. Trendsetters in de beginjaren ’70 waren we en je hoefde in een tropische uithoek van de wereld maar de naam Ajax te laten vallen en elke willekeurige autochtoon wist waarover je het had: het wondervoetbal van “Croeff” en consorten natuurlijk. Het Ajaxspel heeft wereldwijd voor eeuwig harten veroverd, maar inmiddels zijn we zo onherkenbaar dat Johan Cruijff tijdens Ajax – Feyenoord zelf liever op vakantie is. ‘Fris, frivool en avontuurlijk’ is bang, afwachtend en chaotisch geworden. Niemand wil de bal. Iedereen doet maar iets. Frank de Boer gaat er langs de lijn onverstaanbaar van schreeuwen. Wanhopige oerklanken zijn het alleen nog maar. Terwijl hij toch nog steeds zelf de opstelling maakt, voor zover ik weet.
En nou geloof ik wel dat iedereen binnen Ajax vreselijk zijn best doet, om het goede gevoel terug te krijgen, maar in dit schrijnende geval raad ik het voorstel van Boilesen ten strengste af. Terugkijken is prachtig, zoals ik hierboven al aangaf, maar als Nicolai met de hele selectie voor straf de volledige 90 minuten van Vitesse – Ajax terug wil zien, voorspel ik de komende veertien dagen elke avond een andere Ajacied die in Hilversum verward zendtijd staat te eisen. Doe het niet, Nicolai.
De Amsterdamse GGZ ziet ook wel dat aanvoerder Moisander al maanden tijdens interviews op het punt staat in huilen uit te barsten, maar er is te weinig personeel om dagelijks voor praatsessies de ArenA aan te doen. Kijk daarom wedstrijden terug waar je sterker van wordt, Nicolai. Doe shift/delete op bijna alle digitale wedstrijdbeelden van dit seizoen en haal die oude VHS-videorecorder van de ArenA-zolder. Ik vermoed dat Ajax’ archivaris Wim Schoevaart alleen 94 kon worden met een dagelijks shot jaren ’70 of ’90. Wat is hem de laatste jaren veel bespaard gebleven. Nicolai en Niklas, na het zien van die oude beelden wil je zonder twijfel meteen het veld op, ongeacht het tijdstip. Kan je niet wachten om lekker te voetballen, terwijl je na het zien van Vitesse – Ajax ineens vindt dat schaken eigenlijk ook best een geile sport is. Daar zeurt tenminste niemand over balbezit. Ook de kans op een kaakbreuk is er te verwaarlozen. En roep nooit meer dat je een signaal aan PSV af wilt geven. Ze komen niet meer bij in Eindhoven.
Doe zoals ondergetekende deed, met een fors groepje schrijvers. Wij haalden en schreven onlangs herinneringen op aan Wenen 1995, dit jaar precies twintig jaar geleden. Zo’n negentien bekende en minder bekende voetbalschrijvers lieten in hun verhalen nogmaals de glorietocht van ’94/’95 aan zich voorbij trekken en ik durf te beweren dat elk van ons een op dat moment langs rollende witte Derbystar had ópgevreten. De bal waarmee we alle cups wonnen. De diverse verhalen verschijnen medio eind april in de bundel ‘Wenen van Geluk’ en vanwege dit unieke boek is er zelfs een web- en Facebookpagina ontstaan. Ook Twitter raakt er vol van.
Kom op Nicolai, kijk de beelden uit die tijd terug en je weet weer waarvoor de oprichting van Ajax 115 jaar geleden bedoeld was. Om stoer Amsterdams aanvallend en avontuurlijk voetbal te kunnen spelen, omdat dat de meeste vreugde brengt, bij speler én publiek. Krijg het goede gevoel terug met historisch materiaal van De Meer, Olympisch Stadion en andere Europese stadions waar we ooit indruk maakten. Laad je chronisch lege voetbalbatterij weer op met Cruijff, Van Basten, Rijkaard, Kluivert en Litmanen. En veeg daarna op ouderwetse wijze AZ van de mat.
Ron Schiltmans