Zwak tegen Excelsior, sterk tegen AZ, zwak tegen Heerenveen, sterk tegen Twente…zwak tegen PSV? Niks is gelukkig logisch in de voetballerij. In dit geval dan, want alles duidt er sinds zondag op dat het na 10 jaar weer eens zou moeten kunnen lukken in Eindhoven. Ondanks de irritante regelmaat die er de afgelopen weken in Ajax’ spel te zien is. Met “sterk tegen Twente” bedoel ik overigens vooral het resultaat, wat boven ieders verwachting was. Gaat hij nu weer over dat 4-4-2 zeiken? Yep, als een roepende in de droge voetbalwoestijn. Iemand moet het doen. Zo aanvallend als menigeen dacht was het namelijk niet tegen Twente. Sterk wél, vooral in de counter. Ik heb het dinsdagavond nog eens rustig op video teruggekeken. Als je zondag helemaal lyrisch van Ajax geworden bent, kun je nu nog snel dit stukje internet verlaten. Hier aan het eind van de gang linksaf, door de deur waar “www” op staat en je bent weer buiten. Denk om het afstapje. Leuk dat je even langs kwam.
Ben je er nog? Oké, dan heb je het zelf gewild. Even wat retoriek: Was het toeval dat Johan Cruijff afgelopen maandag in zijn column geen woord aan Twente-Ajax vuilmaakte? Ik dacht het niet. Cruijff besteedt namelijk het liefst alleen aandacht aan onderhoudend voetbal en dus vaak aan Barcelona. Maar die zijn toch uitgeschakeld door Liverpool in de Champions League? Klopt. Als je het vorige seizoen die competitie hebt gewonnen, dan ben je daarna opgejaagd wild. Dan kun je het aan de counterclub Liverpool overlaten om geniepig in Nou Camp te winnen en daarna nauwelijks nog in eigen huis wat weg te geven. Dat is voetbal anno 21ste eeuw. Vraag het aan Chelsea, vraag het aan PSV en ze geven je een ongetwijfeld gepassioneerde uiteenzetting over hoe je het voetbal zo snel mogelijk compleet naar de eeuwige jachtvelden helpt. “Hier rust Koning Voetbal. Hij was al jaren zichzelf niet meer, maar niemand zag het of wilde het zien.”
3-5-2 in Bremen, 4-4-2 in Enschede. Het doel heiligt tegenwoordig zelfs in Ajax-kringen de middelen. En het mag van de baas, want die wordt immers niet gehinderd door enige kennis van zaken, die Jaakke. In Bremen ging het gelukkig nog mis, maar ik vrees dat we na afgelopen zondag vaker van dit soort varianten gaan genieten. Zeker als we er ook tegen PSV per ongeluk mee mochten winnen. Had Henk dan tóch minder macht in Barcelona dan we allemaal dachten? Hij had in ieder geval wél betere spelers tot zijn beschikking. Dat zal de reden zijn geweest om zelden met minder dan 3 aanvallers te spelen. Ten Cate kan slecht tegen zijn verlies en dat hoeft per definitie geen negatieve eigenschap te zijn. Maar om dan gelijk, als het effe tegen zit, de clubcultuur als een puppy te verzuipen, gaat me veel te ver. Wisselvallige jonge honden genoeg, dat wel. Hunkert Ajax nu naar succes of naar het hervinden van zijn eigen identiteit? Dat vraag ik me al jaren vaak af. De Amsterdamse club is toch één van de weinige plekken op aarde waar winst alléén niet zaligmakend is of in ieder geval wás? “Ik verneder, ik geniet”, zo was en is het toch? Nee, “Het is wel eens prettig om een tegenstander het spel te laten maken”. Dát is het nieuwe credo. Om gek van te worden.
Ronald Koeman was de laatste die met Ajax een kampioenschap mocht vieren. Op een manier die de schoonheidsprijs niet vaak verdiende. Maar nu de doelstelling bij Ajax tegenwoordig onder andere inhoudt om minimaal om de twee jaar kampioen te worden, lijkt dát seizoen ineens weer maatstaf. Dat vind ik gek. Alleen door het technisch vernuft van Van der Vaart en Zlatan Rahimov (hij heet anders, maar de overige letters zaten op het witte gedeelte van zijn Ajaxshirt en waren daardoor niet te lezen. Schiet me nou even niet te binnen, kom ik op terug), door deze twee spelers leek het af en toe nog wat. Rafael van der Vaart kan tegenwoordig zelfs een suikerloos gebakje als HSV naar de zoetste moorkop laten smaken en naar Inter kijk ik ook alleen maar om Zlatan weer eens onnavolgbaar te zien slalommen. Dat voorlopig laatste kampioenschap van Ajax kwam volgens mij overigens níet door de tactische vondsten van meneer Koeman. Elke briljante tactiek mag hij bedenken, maar zijn baas gaat met de eer strijken: dat is Tonny Bruins lot. Bij Ajax, in Lissabon en nu weer in Eindhoven. Onbegrijpelijk eigenlijk. Nou begrijp ik de laatste tijd wel meer niet, dus het zal wel aan mij liggen.
Vorige week lag ik bijvoorbeeld griepend in bed, toen ik tijdens een zweterig dutje gebeld werd voor de zoveelste enquête. “Bel ik u gelegen?”, vroeg een uiterst vriendelijke dame en ik wilde bijna vragen hoe zij dat kon weten. De koorts zal te heftig zijn geweest, realiseer ik me nu. Koortsachtig zie ik Ajax al zeker 7 jaar op zoek naar zichzelf. Geheel toevallig precies de adidas-periode, maar dat terzijde. Trainers worden gezien als wegwerpaanstekers, die altijd weer eerder leeg zijn dan je van tevoren dacht. Hoe lang zijn we nog zo gek om het maar klakkeloos te accepteren? Volgens de opgegeven toeschouwersaantallen lijkt de ArenA tweewekelijks bijna vol te zitten, maar Ajax telt heel slim alle seizoenkaarten mee. Die komen helaas echt niet meer allemaal naar elke thuiswedstrijd. Gek hè?
Ik geef het koersloze Amsterdamse schip nog een kleine 1,5 jaar. Dan loopt het contract van Ten Cate af en mag hij wat mij betreft met een gouden handdruk plaatsmaken voor een écht sterke man. Iemand die de hele club aanpakt. Dat kan niemand anders zijn dan Louis van Gaal vrees ik, want Johan Cruijff zwitserleeft helaas liever in Barcelona. Van Gaal is voor de buitenwereld een arrogante man, maar heeft nagenoeg dezelfde voetbalfilosofie als Johan Cruijff. En misschien is hij al jaren zo’n hork, omdat hij niet bij zijn club kan werken. Mocht Louis het onverhoopt tóch niet worden, dan hoop ik dat Marco van Basten na het EK beschikbaar is. Puur op gevoel, dat geef ik toe. Stoïcijns in denken, onberekenbaar en soms onuitstaanbaar, maar altijd maar één doel: Play beautiful! Mocht Van Gaal of Van Basten onverhoopt niet naar Ajax komen en mocht tegen die tijd ook nog eens het contract met die saaie barcode-kledingfabrikant verlengd worden, dan zie ik dat laatste als definitief oordeel van hogerhand. Dan is het voor eeuwig gedaan en is die mooie, avontuurlijke club van weleer minimaal al klinisch dood. Dit seizoen in uitwedstrijden daarom alvast in rouwend en oerlelijk zwart. Gek? Nee, treffend.
Ron Schiltmans